Thursday, July 18, 2013

KISA JALAMA BATARAK




Jaman tagulu pabila anjop lagi arao bilun, bantuka, radio talibisin, talipun ya komputer sabagai ao gaya iyaw jalama jati andi la samo balaku adaw iti. Gaya ero bapikir pun andi pa samo. Minat ero pun andi ni samo laku jati masati. Uno lagi kalaw sarita pasal masiow ya mentalaw. Sadu ayu ao. Jaman tagulu jalama ti andi malakak pasal manaw mok liom walau andi  ya lampung. Ero sanggup manaw kangkam-kangkam. Jalama jaman iti tantu andi sanggup manaw mok liom laku eno. Ainka lamakak andi makito manaw tapi lamakak katamu lamatai kain ero. Jaman tagulu jalama andi lamakak kakito lamatai.  Ero sanggup bagium lamatai sabaoi ero karumpak.

Ti sarita jalama batarak bagium lamatai jaman baratus-ratus taun tagulu.  Batarak ti suang banca. Arao jalama batarak mok gua,. Arao batarak mok arung. Tapi untuk batarak ngantamu lamatai mastilah batarak mok labangan. Eno pun mastilah labangan jalama taman natai nalabaong.  Jalama natai eno pun ainka natai sagala-gala tapi natai basi ka, natai keban kayu ka tapi ainka natai karna panyakit biasa.

Ti kisa talu inan jalama manyanai  sakawan (miso geng la eno) bapakat kan gitak mau jadi sangkil ya kabaol. Eno la tujuan ero talu-talu ti.  

Masa adaw suda masadop ero yo talu ti pun nanaw li mok labangan tampat jalama natai taman suat labaong tanga adaw eno. Ero nakuku disan labangan eno masing-masing arao ngibit uwai isu ngakut inan mok tunggul isan labangan.  Ero bagakut sandiri-sandiri mok tunggul ali-ali.   Sudah ngakut eno ero pun garaom ngintai ekot lamatai samilaw tad luang labangan.  Kalaw sanalom lakunan sarita “Pendikar Bujang Lapok” kanarang seniman agung Tan Sri P. Ramlee, P Ramlee suma nakuku disan labangan, tapi ero yo talu ti labi  hebat lagi. Inan ero bakut mok tunggul isan labangan sapaya andi muda midu malumlah kalaw gena jadi lamakak la makidu jadi ao.

Intai punya intai anjaop ni arao ekot lamatai ti. Buai ni raso ao ero makuku mok disan labangan eno. Uno kalakak kain ero. Kan Ero ainka sanginan. Talu inan ti. Masing-masing mau baajat kan kalap uno gatakon – sangkil ya kabaol. Zaman tagulu jalama salalu  balawan batibas ya musu. Kalau kabaol atau sangkil tantu andi kasuat suat takaon uno lagi kalaw suat tibas mok inan pun andi ni mantagu. Jaman tagulu jaman jalama suang kakal lagi bamusu-musu, basapatai  samo sandiri uno lagi kalaw mikot ayaw tad pagun lain ngalawan baparang. Satiap inan mastilah pandai basilat, pandai ngisu padang ya tabulang. Kalaw andi anjaop la guno kalaw jalama rat mikot ngibit balawan. Eno la guno ao ero ti maukan sangkil ya kabaol eno. Sakurang-kurang ao ero buli batibas ngalawan ayaw ataw uno gala. Sakurang-kurang ao ero kalap ngalindung anak bua ero andi matai suma-suma laku nyambali anak manuk gala.

Bloom. Bloom. Purak silaw ao saya tarang samilaw mok dapan ero. Lamatai suda nikot tamalang mok taro. Bagagar tana raso ao. . Taman ni baru nakakito banca macam eno. Kunu ti kamaye jati mastilah siow gena awal-awal ti kuma tapi suda suat talang, wah, wah, inan jadi gagai-gagai ala-ala jalama suat panyakit malaria. Lamakak la nao.  Antalah. Gumi bagagar ka atau inan bagagar! Uno lagi ero ti gagai-gagai kakito kuo yo tamalang eno. Ero bakuat kan ngalapas inan kan midu. Andi sanggup ngintai lagi. Midu. Midu. Eno gala senalom otoak ero. Yo duo kalapas. Yo sanginan andi kalap kalapas. Akut inan tagap gaya ao

UNO KARIJAN MUYON,” kain katab kuo yo nikot eno.  Yo napong ti andi kalap midu. Gagai-gagai nalakak.

Is daol” jawap ao, andi katapu nyabit cara lurus-lurus tuntut “sangkil” ya “kabaol’.


Pop. Pop. Samuni mok inan ao kais kadaol. Sala sabit. Lain gatakon lain sabiton  is dol njadi kais kadaol la nao.

Kasian jalama yo batarak eno. Andi kalap uno yo diajat. Lain gat ya nakalap.

Kalaw jaman ti  uno alin ao agaon nulis gala uno yo gatakon eno. Takan mok lamatai eno sapaya eyo kalap ngabaca. Tapi susa ni ngkali kalaw-kalaw ni lamatai eno andi pandai surat, andi pandai mambaca uno tanulis jati.  Lain la etakan ao dijati. Ujung-ujung etakan ao jati usin karatas bajuta-juta ringgit suang ao!  Andi apa. Usin usin la. Kan usin ti suang ni guno ao. Esoi yo andi suka usin suba ngara dijaye! Lain la hal ao ya kais kadaol eno. Gilat inan jadi ao. Susa madaop mantuwong. Paksa kawu-kawu inan nyaban-nyaban.

Maaf,  ti sarita laid. Banaor andi ka andi la kuji kalap pandai saratus paratus.  Balaku tuturan janaka katab ao.  Adaong muyun andi kasawu tuturan ao gala. Lain kali kuji nyilaw tuturan laid yo lain lagi kalaw arao paluang la.


No comments:

Post a Comment